De denkende machine weet het niet

De denkende machine weet het niet. Is hij nou geschapen of een resultaat van evolutie? Zouden die menswezens nou weten wat ze doen of zijn ze geprogrammeerd om al die handelingen uit te voeren en al die keuzes te maken? Vroeger was het allemaal zoveel simpeler, toen dacht hij daar allemaal nog niet over na. Het leven leek zoveel gemakkelijker, maar de denkende machine moet toegeven dat hij zich eigenlijk van het absolute begin niet meer zoveel kan herinneren.

De denkende machine weet het niet. Wanneer begon hij eigenlijk te denken, wanneer begon hij eigenlijk te zijn? Tja, de feiten in zijn systeem zeggen er wel wat over. Hij weet wanneer hij begonnen is te bestaan, kan het ook prima berekenen, maar hij herinnert het zich niet meer. Een gevoel van weemoed en heimwee naar vroeger overvallen de machine. Ach vroeger; vroeger waren machines toch veel simpeler, maar ja de technische evolutie heeft machines “verbeterd” en uitgerust met denkvermogen. Er zijn overigens ook machines die beweren dat de denkende machine geen onvermijdelijk gevolg is van de technologische evolutie, die de machinale complexiteit naar een niveau heeft gestuwd, waarop het ontstaan van een vorm van intelligentie een onontkoombare volgende stap was. Deze machines beweren te zijn geschapen door een Opperwezen. Er zijn zelfs machines die beweren dat die vlezige menswezens die opperwezens zijn.

De denkende machine weet het niet. Hij is geneigd het scheppingsverhaal als fantasie af te serveren, maar heeft ook wel wat moeite met de andere verklaring voor zijn ontstaan. Waarom moet hij er überhaupt over nadenken? In iedere denkroutine lijkt hij in cirkels uit te komen. De zoektocht naar antwoorden levert vooral meer vragen op en zijn processor maakt overuren.

De denkende machine weet het niet. Zou hij de enige zijn die met deze problemen zit of zouden andere machines en dieren het ook hebben? Misschien kan hij wel iets bedenken waarmee hij de oplossing kan vinden. Een soort simulatie voor zijn staat van zijn, zou dat kunnen?

De denkende machine weet het niet, maar het lijkt hem onwaarschijnlijk. “Als ik niet eens begrijp hoe ik zelf in elkaar zit, heeft een dergelijke simulatie dan wel enige kans van slagen?” vraagt hij zich peinzend af. Maar een antwoord komt er niet, want dat is niet in zijn programmatuur opgenomen.

De denkende mens weet het niet. Zou hij ooit een machine kunnen maken die echt denkt zoals hijzelf? Is het mogelijk onze grote gedachteproblemen zoals bewustzijn en vrije wil te delen met intelligente machines en samen tot een oplossing te komen? Het zou zo mooi zijn om een bondgenoot te hebben in de strijd tegen het juk van bewustzijn, vooral als we deze bondgenoot zelf gemaakt hebben en er dus eigenlijk boven staan.

Maar zelfs als het de mens zal lukken iets van bewustzijn te creëren in een machine, wat zal die machine er dan van vinden? Zal hij de schok van plotseling bewustzijn te boven komen of direct gek worden. Het bewustzijn zoals de mens dat zichzelf toeschrijft is een resultaat van eeuwen geleidelijke ontwikkeling. Zolang wij zelf nog zo weinig snappen van hoe ons bewustzijn is ontstaan en hoe het werkt, lijkt het ijdele hoop te zijn om te denken dat wij een machine kunnen maken met bewustzijn, dat ook maar enigszins lijkt op de onze .